ชนิดของพลาสติก

ชนิดของพลาสติก by 24plastic.com

การที่เราจะเป็นนักวิทยาศาสตร์ที่ดีนั้น นอกจากจะรักการอ่าน และตั้งใจเรียนแล้ว มักต้องมีลักษณะเฉพาะตัวบางประการเช่นเป็นคนช่างสังเกต ขี้สงสัย และเป็นนักทดลองตัวยง สิ่งที่ได้รู้ หรือได้ฟังมาอาจยังไม่สามารถทำให้เชื่อได้ นอกจากจะได้เห็น หรือได้สัมผัสด้วยตัวเอง ตรงกับสุภาษิตไทยที่ว่า สิบปากว่าไม่เท่าตาเห็น สิบตาเห็นไม่เท่ามือคลำ การเป็นคนช่างสังเกต และขี้สงสัยอาจเกิดขึ้นได้ทุกที่และตลอดเวลา ไม่จำเป็นต้องเกิดเฉพาะขณะที่เราอยู่ในชั้นเรียนเท่านั้น วัสดุที่อยู่รอบๆตัวเราเช่นกล่องพลาสติก เชือก กาวหรือแม้แต่หนังยางรัดของที่หาได้ง่ายและราคาไม่แพง สามารถนำมใช้เป็นอุปกรณ์สำหรับการทดลองได้เป็นอย่างดี อย่างเช่นหากบอกว่าพลาสติกนะ หนักนะ จมน้ำด้วย ใครจะเชื่อบ้าง ลองอ่านบทความนี้เพื่อทำวามรู้จักกับพลาสติกกันก่อน แล้วในตอนท้ายจะมีการทดลองง่ายๆที่ใครๆก็ทำได้ และยังทำให้เรารู้ว่า ที่เราเคยเข้าใจว่าพลาสติกเบา และลอยน้ำนั้น ไม่จริงเสมอไป

พลาสติก เป็นวัสดุที่ทุกๆคนคุ้นเคย มักพบเห็นโดยทั่วไปในรูปของกล่อง ขวด หรือถุงสำหรับบรรจุขนม เครื่องดื่ม หรือของใช้ต่างๆเราจับต้องและใช้พลาสติกอยู่ทุกวัน เคยสังเกตหรือไม่ว่าพลาสติกที่ใช้ทำขวดใส่น้ำอัดลมมีลักษณะใส และเหนียว แตกต่างจากขวดแป้งฝุ่น ยาสระผมมักมีสีสัน ทึบแสง และค่อนข้างนิ่ม หรือกล่องพลาสติกสำหรับเก็บเทปเพลง คุกกี้หรือของแห้งที่มีสมบัติแข็ง ใส แต่แตกง่ายไม่เหมาะที่จะนำมาบรรจุน้ำดื่ม หรือยาสระผมเพราะอาจลื่นตกแตกได้ ความจริงแล้วพลาสติกที่เราใช้กันอยู่ทุกวันนี้มีมากมายหลายชนิด และมีสมบัติแตกต่างกัน เราลองเก็บรวบรวมขวดหรือกล่องพลาสติกที่เราไม่ใช้แล้วมาทดลองแยกชนิดเพื่อ เปรียบเทียบสมบัติและการใช้งาน ให้สังเกตที่ก้นของภาชนะพลาสติกส่วนใหญ่ที่เราใช้อยู่เป็นประจำจะเห็นสัญญา ลักษณ์ตัวเลข 1-7 ที่อยู่ภายในสามเหลี่ยม ตัวเลขเหล่านี้ช่วยให้เราแยกชนิดพลาสติกได้ง่ายขึ้น

1. โพลิเอทิลีนเทเรฟทาเลต (polyethylene terephthalate, PET)

PET เป็นพลาสติกที่ค่อนข้างแข็งและเหนียวไม่เปราะแตกง่าย และส่วนใหญ่จะใสทำให้มองเห็นความใสของผลิตภัณฑ์ที่บรรจุอยู่ภายใน จึงนิยมใช้บรรจุน้ำดื่ม น้ำมันพืช และเครื่องสำอาง นอกจากนี้ ขวด PET ยังมีสมบัติป้องกันการแพร่ผ่านของกาซคาร์บอไดออกไซด์ได้ดี จึงนิยมใช้ทำเป็นภาชนะบรรจุน้ำอัดลม

PET สามารถนำกลับมารีไซเคิลใช้ใหม่ได้โดยนิยมนำมาผลิตเป็นเส้นใยโพลิเอสเตอร์ สำหรับทำเสื้อกันหนาว พรม และใยสังเคราะห์สำหรับยัดหมอน

2. โพลิเอทิลีนชนิดความหนาแน่นสูง (high density polyethylene, HDPE)

HDPE เป็นพลาสติกที่ค่อนข้างนิ่มแต่เหนียวไม่แตกง่าย ส่วนใหญ่ทำให้มีสีสันสวยงาม ราคาถูก ขึ้นรูปได้ง่ายทนสารเคมีจึงนิยมใช้ทำบรรจุภัณฑ์สำหรับน้ำยาทำความสะอาด แชมพูสระผม แป้งเด็ก และถุงหูหิ้ว นอกจากนี้ ภาชนะที่ทำจาก HDPE ยังมีสมบัติป้องกันการแพร่ผ่านของความชื้นได้ดี จึงใช้เป็นขวดบรรจุนม เพื่อยืดอายุของนมให้นานขึ้น

HDPE สามารถนำกลับมารีไซเคิล เพื่อผลิตขวดใส่น้ำยาซักผ้า แท่งไม้เทียมเพื่อใช้ทำรั้ว ศาลา หรือม้านั่งในสวน

3. โพลิไวนิลคลอไรด์ (polyvinylchloride, PVC)


PVC เป็นพลาสติกที่มีสมบัติที่หลากหลาย มีทั้งแข็งเช่นท่อน้ำประปา PVC และนิ่มเช่นสายยางใสแบบนิ่ม และแผ่นฟิล์มสำหรับห่ออาหาร สามารถทำให้มีสีสันสวยงามได้ จากสมบัติที่หลากหลายของ PVC นี้เอง ทำให้เรานิยมนำทำ ม่านในห้องอาบน้ำ แผ่นกระเบื้องยาง แผ่นพลาสติกปูโต๊ะ ขวดใส่แชมพูสระผม นอกจากนี้เรายังนิยมใช้ PVC ทำวัสดุอื่นๆเช่นประตู หน้าต่าง วงกบ และหนังเทียม

PVC สามารถนำกลับมารีไซเคิล เพื่อผลิตท่อน้ำประปาสำหรับการเกษตร กรวยจารจร และเฟอร์นิเจอร์ หรือม้านั่งพลาสติก

4. โพลิเอทิลีนชนิดความหนา แน่นต่ำ (LDPE)

LDPE เป็นพลาสติกนิ่ม สามารถยืดตัวได้ดีในระดับหนึ่ง มีความใส นิยมนำมาทำเป็นฟิล์มสำหรับห่ออาหาร ห่อของ และถุงเย็นสำหรับบรรจุอาหาร และถุงใส่ขนมปัง นอกจากนี้ยังนำมาใช้ผลิตขวดที่มีลักษณะนิ่ม ที่ต้องการให้บีบได้ง่าย เช่นขวดบรรจุสารละลาย ขวดบรรจุซอส เป็นต้น

LDPE สามารถนำกลับมารีไซเคิลใช้ใหม่ได้ โดยใช้ผลิตเป็นถุงดำสำหรับใส่ขยะ ถุงหูหิ้ว หรือถังขยะ

5. โพลิโพรพิลีน (polypropylene, PP)

PP เป็นพลาสติกที่แข็ง เหนียวทนต่อแรงกระแทกได้ดี ทนต่อสารเคมี ความร้อน และน้ำมัน ทำให้มีสีสันสวยงามได้ ส่วนใหญ่นิยมนำมาทำภาชนะบรรจุอาหาร เช่นถุง กล่อง ชาม จาน ถัง ตะกร้า หรือกระบอกสำหรับใส่น้ำแช่เย็น หลอดดูน้ำเป็นต้น

PP สามารถนำกลับมารีไซเคิลใช้ใหม่ได้โดยนิยมผลิตเป็นกล่องแบตเตอรี่รถยนต์ ชิ้นส่วนรถยนต์เช่นกันชน กรวยสำหรับเติมน้ำมัน

6. โพลิสไตรีน (polystyrene, PS)

PS เป็นพลาสติกแข็ง ใส แต่เปราะและแตกง่าย ราคาถูก นิยมนำมาทำเป็นภาชนะบรรจุของใช้เช่น เทปเพลง สำลี หรือของแห้งเช่นหมู่แผ่น หมูหยองและคุกกี้ พลาสติกประเภทนี้นิยมนำมาใช้ทำภาชนะหรือถาดโฟมสำหรับบรรจุอาหาร นอกจากนี้ยังนำมาใช้เป็นโฟมกันกระแทกขณะขนส่งสินค้า ซึ่งเป็นโฟมมีน้ำหนักที่เบามากเนื่องจากประกอบด้วยพลาสติก PS 2-5% เท่านั้น ส่วนที่เหลือเป็นอากาศที่แทรกอยู่ในช่องว่าง

PS สามารถนำกลับมารีไซเคิลใช้ใหม่ได้โดยนิยมผลิตไม้แขวนเสื้อ กล่องวีดีโอ ไม้บรรทัด หรือของใช้อื่นๆ

7. พลาสติกอื่นๆ ที่ไม่ใช้ 6 ชนิดแรก หรือไม่ทราบว่าเป็นพลาสติกชนิดใด

อาจมีคนช่างสงสัยบางคน สงสัยว่าทำไม่เราต้องมีตัวเลขเพื่อช่วยแยกชนิดพลาสติกออกเป็นประเภทต่างๆ คำตอบคือผลิตภัณฑ์พลาสติกเหล่านี้เมื่อใช้เสร็จแล้วสามารถนำกลับมารีไซเคิล หรือหลอมเพื่อผลิตเป็นผลิตภัณฑ์ใช้ใหม่ได้ การแยกชนิดพลาสติกต่างๆออกจากกัน จะทำให้ได้พลาสติกรีไซเคิลที่มีคุณภาพดี เป็นการประหยัดทรัพยากรธรรมชาติ เพราะวัตถุดิบที่ใช้ในการผลิตพลาสติกเหล่านี้ล้วนได้มาจากผลิตภัณฑ์ ปิโตรเลียมและกาซธรรมชาติทั้งสิ้น และช่วยลดปริมาณขยะที่จะถูกนำไปฝัง หรือเผาด้วย

คนช่างสังเกตอาจสังเกตเห็นว่ากล่อง หรือขวดพลาสติกบางชิ้นไม่มีสัญญาลักษณ์ตัวเลขอย่างที่กล่าวไว้ในตอนต้น แล้วจะรู้ได้อย่างไรว่าพลาสติกเหล่านั้นเป็นพลาสติกประเภทไหน เราสามารถแยกชนิดของพลาสติกโดยอาศัยหลักการง่ายๆที่ว่าพลาสติกต่างชนิดกันมี ความหนาแน่นแตกต่างกันตามที่แสดงไว้ในตารางข้างล่าง

พลาสติก	สัญญลักษณ์	จุดหลอมเหลว (oC)	ความหนาแน่น
PET		250-260	1.38-1.39
HDPE		130	0.95-0.97
PVC		75-90	1.15-1.35
LDPE		110	0.92-0.94
PP		160-170	0.90-0.91
PS		70-115	1.05-1.07

ใครๆก็บอกว่าพลาสติกลอยน้ำ

การทดลองสนุกๆที่เราสามารถทำเองได้ง่ายๆไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายใดๆ เพื่อเรียนรู้หลักการเรื่องความหนาแน่นสามารถทำได้โดยตัดขวดใสสำหรับน้ำดื่ม (PET) และ ขวดแป้งฝุ่นหรือแชมพูสระผม (HDPE) เป็นชิ้นสี่เหลี่ยมเล็กๆ ทดลองจุ่มลงในน้ำ (D=1) แล้วทายเพื่อนๆว่าชิ้นพลาสติกทั้งสองนี้จะลอย หรือจม เพื่อนๆส่วนใหญ่มักตอบว่าชิ้นพลาสติกทั้งสองชิ้นนี้น่าจะลอยน้ำเนื่องจาก ความเคยชินที่เห็นขวดเหล่านี้ถูกทิ้งลอยอยู่ตามแม่น้ำลำคลอง หรือความรู้สึกที่ว่าพลาสติกเบาจึงน่าที่จะลอยน้ำ แต่คนที่ชอบทดลองบางคนอาจตอบว่าพลาสติกใสจม แต่พลาสติกสีขาวขุ่นลอยน้ำ เนื่องจากรู้หรืออ่านบทความนี้มาก่อนหน้าแล้ว แล้วยังอาจถามเรากลับมาอีกว่าแผ่นฟิล์มสำหรับห่ออาหารที่เขาตัดไว้เป็นชิ้น เล็กๆนี้ควรจะลอย หรือจะจมน้ำ เราต้องไม่รอช้าถามกลับไปทันทีว่าแผ่นฟิล์มเป็นชนิด LDPE หรือ PVC เพราะผลการทดลองจะไม่เหมือนกัน ถ้าชิ้นพลาสติกมีความหนาแน่นน้อยกว่าน้ำจะลอย ในขณะที่หากมีความหนาแน่นมากกว่าน้ำจะจมน้ำ

สนใจพลาสติกคุณภาพดีราคาถูกได้ที่ 24plastic บริษัท แอลดี พลาสติก จำหน่าย พลาสติกทุกชนิด เช่น กล่องพลาสติก ถังพลาสติก ถังขยะพลาสติก โต๊ะพลาสติก เก้าอี้พลาสติก ลังพลาสติกรวมถึง พาเลทพลาสติก หลัวปลา ผลิตด้วยเม็ดพลาสติกเกรดเอ และ รับผลิตเฟอร์นิเจอร์จากพลาสติกจำนวนมาก คุณภาพดี ราคาถูก